عنوان
بررسی تأثیر مادی‌گرایی بر تعارض، خیانت و عدم سازگاری زوجین تهرانی
ندا، طباطبایی جبلی، کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی
چکیده: نهاد خانواده، اصلىترين ركن جامعه و بستر فرهنگهاى گوناگون، تربيتهاى مختلف، زمينهساز شكوفايى استعدادهاى بالقوه اعضاى آن و نيز زمينهساز خوشبختى و يا بدبختى انسانها و اعضاى خود است. لذا حفاظت از کانون خانواده به‌منظور حفاظت از جامعه بسیار ضروری است. هدف اصلی این پژوهش بررسی میزان تأثیرگذاری مادی‌گرایی بر تعارض، خیانت و عدم سازگاری زوجین تهرانی در سال ۱۳۹۸ می‌باشد. این پژوهش ازلحاظ هدف، کاربردی و ازلحاظ شیوه اجرا، توصیفی – پیمایشی است. ابزار گردآوری اطلاعات در این پژوهش پرسشنامه‌های استاندارد تعارض‌های زناشویی ثنایی (۱۳۸۷)، خیانت زناشویی ینیسری و کوکدمیردر (۲۰۰۶)، سازگاری زناشویی اسپانیر (۱۹۷۶) و مادی‌گرایی ریچنز و داوسون (۱۹۹۲) است. جامعه آماری در این پژوهش، هر یک از زوجین مراجعه‌کننده به سراهای محله در سطح تهران بودند که از بین آن‌ها ۳۸۴ نفر به روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب و پرسشنامه‌ها بین آن‌ها توزیع شد. داده‌های جمع‌آوری‌شده به کمک نرم‌افزار SPSS مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت و نتایج به‌دست‌آمده نشان داد مادی‌گرایی بر تعارض زناشویی (۹۰۶/۰)، عدم سازگاری زوجین (۸۸۱/۰) و خیانت (۸۸۸/۰)، تأثیر مثبت و معناداری دارد. بدین معنی که با افزایش مادی‌گرایی هر یک از زوجین، بر تعارض، ناسازگاری و خیانت آن‌ها افزوده می‌شود.
واژه‌های کلیدی: مادی‌گرایی، تعارض، خیانت، عدم سازگاری
Abstract: The institution of the family is the main pillar of society and the context of various cultures, its various upbringings, the underpinning of the potential talents of its members, as well as the underlying happiness or misery of its people and members. Therefore, it is essential to protect the family center in order to protect the community. The main purpose of this study was to investigate the influence of materialism on conflict, betrayal and maladaptation of Tehrani couples in 1398. This research is applied in terms of purpose and descriptive – survey in terms of implementation. Data gathering tools are standard questionnaires of secondary marital conflict (2008), Yanniseri and Cockdamer (2006), Spanier marital adjustment (1976), and Richens & Dawson materialism (1992). The statistical population of this study was couples referring to neighborhood halls in Tehran, among which 384 persons were selected by available sampling method and questionnaires were distributed among them. The collected data were analyzed by SPSS software and the results showed materialism on marital conflict (0.906), couple incompatibility (0.881) and infidelity (0.888), It has a positive and significant effect. This means that as each couple increases in materialism, their conflict, disagreement, and betrayal increase.
Keywords: Materialism, Conflict, Infidelity, Incompatibility
مقدمه
در سال‌های اخیر موضوع تعارضات زناشویی[۱] به‌طور فزاینده‌ای در میان آثار منتشرشده گستره ازدواج «جایگاه ویژه» کسب کرده است (کریستینسین[۲]، ۲۰۱۷). تعارض خیلی زیاد پیامدهای ناگواری را برای زوجین و خانواده ایجاد کرده و زمینه فروپاشی رابطه را فراهم می‌کند. زیربنای اکثر روابط صمیمانه احساس رنجش یکی از زوجین است و زبان بدن در انعکاس و بروز عواطف زیربنایی در تعارضات نقش اساسی دارد. به همین دلیل توجه کمتر به محتوای تعارض و توجه بیشتر به نحوه بیان تعارض از اهمیت زیادی برخوردار است. آنچه در ارتباطات جریحه‌دار می‌شود، احساس مثبت فرد درباره خودش یا دیگری است. (میرزایی و همکاران، ۱۳۹۸). تعارضات در روابط زناشویی می‌تواند به عدم رضایت از روابط زناشویی به‌ویژه نارضایتی از روابط جنسی بین زوجین منجر شود (اورسا[۳] و همکاران، ۲۰۱۷). تعارضات زناشویی مشکلاتی فراوانی برای زوجین به وجود می‌آورد، حتی زوجینی که دارای فرزند هستند (چان[۴] و همکاران، ۲۰۱۸). تعارض به‌عنوان یک فرایند تعاملی با ناسازگاری و عدم توافق زوجین شناخته می‌شود (فتوحی و همکاران، ۱۳۹۷). در زمینه چگونگی شکل‌گیری ناسازگاری‌های زناشویی باید گفت که زن و شوهر برای رفع برخی از نیازها و انتظاراتشان با هم ازدواج می‌کنند. هر یک از زوجین تلاش می‌کنند تا روابط خود را با یکدیگر افزایش دهند، به‌گونه‌ای که با حداقل تلاش‌ها بتوانند به حداکثر فواید ازدواج دست پیدا کنند. حال اگر فواید حاصل از ازدواج آن‌ها، مطابق انتظاراتشان نباشد و یا میزان تلاش و زحمت آن‌ها بیشتر از فواید ازدواجشان باشد، تعارض و اختلاف به وجود می‌آید. در مراحل اولیه ارتباط (دوره نامزدی، عقد و اوایل ازدواج) تعارضات بین زن و شوهر ممکن است بیشتر از طریق سکوت (عدم ابراز مخالفت) یا کناره‌گیری از موضوع نشان داده شود. چگونگی گذر از این مرحله مهم است. اگر زوجین به‌طور مناسب مهارت‌های ارتباط و حل تعارض را کسب نکنند، تعارضات به‌طور کلامی و سپس به‌صورت رفتاری تداوم می‌یابد و تخریب تدریجی در سازگاری زوجین آغاز می‌شود (عابدی و همکاران، ۱۳۹۳). ناسازگاری زناشویی با پریشانی روان‌شناختی بیشتر ازجمله علائم افسردگی و اضطراب، تفکر خودکشی، عزت‌نفس پایین و سایر علائم روان‌شناختی مرتبط است (لی[۵] و همکاران، ۲۰۱۶؛ زراچ[۶] و همکاران، ۲۰۱۹؛ لاتا رائو[۷]، ۲۰۱۷). زوج‌ها درروند زندگی زناشویی با بحران‌ها و مسائل متعددی روبرو می‌شوند که در آن‌ها هیجاناتی تولید می‌کنند (پورسردار و همکاران، ۱۳۹۸). تلاش‌های هر یک از زوج‌ها در زمینه نظارت بر احساسات و افکارشان نقش مهمی در مقابله با واکنش‌های شدید تولیدشده توسط این رویداد دارد (بودین[۸] و همکاران، ۲۰۱۳) به‌طوری‌که عدم مهارت در نظارت تنظیم هیجانات می‌تواند منجر به اندوهگینی و حتی آسیب روانی شود که مخل تداوم یک رابطه صمیمانه است (کامپبل سیلز[۹] و همکاران، ۲۰۱۴؛ هلبیگ لانگ[۱۰] و همکاران، ۲۰۱۵). یکی از این هیجانات و مسائل؛ مادی‌گرایی زوجین می‌باشد. هالفورد[۱۱] و همکاران (۲۰۰۷)، نیز بیان می‌کند عوامل مختلفی با سازگاری زناشویی و کاهش تعارضات در ارتباط است که آن‌ها را می‌توان در سه دسته عوامل فردی (مثل سن، وضعیت جسمانی، ویژگی‌های شخصیتی)، عوامل مرتبط با موقعیت زوجین (مانند طبقه اجتماعی – اقتصادی زوجین) و رویدادهای زندگی (مثل فرزند دار شدن و ازدواج فرزندان) طبقه‌بندی کرد و درنهایت خیانت زناشویی[۱۲] به معنای برقراری رابطه جنسی با فردی غیر از همسر می‌باشد، این عمل یک حادثه آسیب‌زا و تکان‌دهنده بین فردی برای شریک زندگی آسیب‌دیده است؛ ولی متأسفانه به میزان زیادی در ازدواج‌ها رخ می‌دهد (صالحی و همکاران، ۱۳۹۷). یکی از علل مهم مادی‌گرایی، ناامنی بین فردی[۱۳] است (سپاه منصور و همکاران، ۱۳۹۴). مادی‌گرایی با متغیرهای مختلفی در ارتباط است ازجمله: میزان رفاه و بهزیستی (گارورسدوتیر و دیتمار[۱۴]، ۲۰۱۲؛ جیاکومانتونیو[۱۵] و همکاران، ۲۰۱۳؛ گیلوویچ[۱۶] و همکاران، ۲۰۱۵)، احساس ناامنی و عدم دلبستگی (کیفر[۱۷] و همکاران، ۲۰۱۲)، ضعف عزت‌نفس (پارک و جان[۱۸]، ۲۰۱۱؛ میتال[۱۹]، ۲۰۱۵)، میزان شادکامی (کریستوفر[۲۰] و همکاران، ۲۰۰۴؛ ژانگ[۲۱] و همکاران، ۲۰۱۴) و رضایت از زندگی (اوترو-لوپز[۲۲] و همکاران، ۲۰۱۱؛ تی سنگ[۲۳] و همکاران، ۲۰۱۴). در پژوهش فینچام و مای[۲۴] (۲۰۱۷) تمایل زوجین به خیانت را در جوامع مختلف ۲۰ تا ۲۵ درصد نشان داده شد. خیانت زناشویی به‌عنوان تخطی از توافق جنسی بین دو زوج ازدواج‌کرده تعریف می‌شود. خیانت زناشویی در زمان تأهل به‌ویژه در جوامع شرقی موجب شوک عمیقی به شریک زندگی و خانواده می‌گردد. خیانت آسیبی است که در زندگی هر زوجی امکان اتفاق آن وجود دارد. خیانت زناشویی نوعی رابطه جنسی، عاطفی یا جنسی – عاطفی با فردی غیر از همسر است که از همسر پنهان می‌شود (مانش[۲۵]، ۲۰۱۸). خیانت جنسی، داشتن رابطه جنسی یا قرار دادن منابع عاطفی از قبیل عشق، وقت و توجه به فردی غیر از همسر است (باس[۲۶]، ۲۰۱۸). خیانت زناشویی همسر، یکی از مسائلی است که تعارض‌های زناشویی و طلاق را در بسیاری از زنان افزایش می‌دهد (مارین[۲۷] و همکاران، ۲۰۱۴). این متغیرها، به خودی خود به وجود نمی‌آیند و نشات گرفته از عمل یا عواملی می‌توانند باشند، یکی از این عوامل مادی‌گرایی است. اگرچه مادی‌گرایی آثار مثبتی مانند ارضای نیاز به تمایزیافتگی[۲۸] دارد ولی پیامدهای منفی مانند افسردگی، سطوح پایین شادکامی و نداشتن رضایت از زندگی نیز دارد (ژانگ[۲۹] و همکاران، ۲۰۱۴)؛ زیرا افرادی مادی‌گرا به‌جای داشته‌ها بر نداشته‌ها تمرکز می‌کنند و جنبه‌های مثبت زندگی را در نظر نمی‌گیرند (سپاه منصور، ۱۳۹۷). مادی‌گرایی[۳۰] نقش انکارناپذیر در دنیای صنعتی و مدرن امروزی دارد (میتال[۳۱]، ۲۰۱۵). بک[۳۲] (۱۹۸۵)، مادی‌گرایی را میزان اهمیتی تعریف می‌کند که یک مصرف‌کننده برای دارایی (مالکیت) های مادی خود قائل است، در بالاترین سطح ماتریالیسم، این دارایی‌ها در جایگاه اصلی زندگی فرد قرار می‌گیرند و اعتقاد بر این است که بزرگ‌ترین عامل رضایت یا نارضایتی فرد را فراهم می‌کنند (قربانیان گزافرودی و همکاران، ۱۳۹۷). اسمیت[۳۳] و همکاران (۲۰۱۵) معتقدند در یک جامعه مصرف‌گرا، یک زندگی خوب به معنی تقابل بین اموال مادی و تجارب زندگی نیست. اموال (کالاهای تجاری و خدمات)، ذاتاً بخشی از زندگی ما هستند و با در اختیار داشتن آن‌ها می‌توان لحظات لذت‌بخش و معنی‌داری از شادی را ایجاد کرد درنتیجه افراد اغلب هر دو بعد مادی و بهزیستی بلندمدت را تجربه می‌کنند، زیرا هنگام استفاده از کالاها و خدمات تجاری و ارزیابی میزان رضایت از آن‌ها به‌نوعی از شادی و ارزش روانی مرتبط با هر دو بعد دست پیدا می‌کنند. لذا در این پژوهش به دنبال پاسخگویی به این سؤال هستیم که مادی‌گرایی چه تأثیری بر تعارض زناشویی، ناسازگاری زوجین و خیانت آن‌ها دارد؟
روش پژوهش
جامعه و نمونه آماری
جامعه آماری در پژوهش حاضر کلیه زوجینی هستند که به مراکز مشاوره در سراهای محله در سطح تهران مراجعه نموده‌اند. به‌منظور انجام این پژوهش با ارائه توضیحاتی در رابطه با هدف انجام پژوهش به هر یک از زوجینی که علاقه همکاری با پژوهشگر را داشتند. پرسشنامه توسط یکی از زوجین یا هردوی آن‌ها تکمیل شد. در رابطه با تعداد نمونه، به کمک جدول کرجسی – مورگان، ازآنجاکه تعداد اعضای جامعه برای پژوهشگر نامعلوم است (زیرا که آمار دقیقی از زوجین مراجعه‌کننده به مراکز مشاوره در سراهای محله وجود ندارد)، تعداد ۳۸۴ نفر به‌عنوان نمونه انتخاب شدند و روش دسترسی به نمونه‌ها و روش نمونه‌گیری، روش نمونه‌گیری در دسترس بود.
روش اجرای پژوهش
این پژوهش ازلحاظ هدف؛ کاربردی است. چراکه نتایج حاصل‌شده از این پژوهش قابلیت کاربرد در مراکز مشاوره زوجین را دارد و همچنین ازلحاظ شیوه اجرا توصیفی – پیمایشی است. چراکه از طریق توزیع پرسشنامه؛ نتایج یک نمونه کوچک به کل جامعه بسط داده می‌شود.
ابزار گردآوری اطلاعات
پرسشنامه تعارض زناشویی: این پرسشنامه یک ابزار ۵۴ سؤالی است که برای سنجیدن تعارض‌های زناشویی بر مبنای تجربیات بالینی ثنایی (۱۳۸۷) ساخته شده است. این پرسشنامه هشت بُعد از تعارضات زناشویی را می‌سنجد که عبارتند از کاهش همکاری، کاهش رابطه جنسی، افزایش واکنش‌های هیجانی، افزایش جلب حمایت فرزندان، افزایش رابطه فردی با خویشاوندان خود، کاهش رابطه خانوادگی با خویشاوندان همسر و دوستان، جدا کردن امور مالی از یکدیگر و کاهش ارتباطات مؤثر. برای هر سؤال پنج گزینه در نظر گرفته‌شده که به‌تناسب ۱ تا ۵ نمره به آن‌ها اختصاص داده شده است. حداکثر نمره کل پرسشنامه ۲۷۰ و حداقل آن ۵۴ است. سؤال‌های خرده مقیاس‌ها از این قرار است: کاهش همکاری، پرسش‌های ۴، ۱۲، ۱۸، ۲۵، ۳۴، کاهش رابطه جنسی، پرسش‌های ۵، ۱۳، ۱۹، ۳۵، ۴۰؛ افزایش جلب حمایت فرزند، پرسش‌های ۹، ۲۲، ۳۱، ۳۸، ۴۴؛ افزایش رابطه فردی با خویشاوندان خود، پرسش‌های ۸، ۱۵، ۲۱، ۲۹، ۳۷، ۴۳؛ کاهش رابطه فردی با خویشاوندان همسر و دوستان، پرسش‌های ۱، ۲۳، ۳۲، ۴۶، ۵۰، ۵۳، جدا کردن امور مالی از یکدیگر، پرسش‌های ۲، ۱۰، ۱۷، ۲۴، ۳۳، ۳۹، ۴۸، کاهش ارتباط مؤثر پرسش‌های ۳، ۷، ۱۱، ۱۶، ۲۶، ۲۸، ۳۰، ۴۱، ۴۵، ۴۷، ۵۲، ۵۴. حداکثر نمره هر خرده مقیاس مساوی با تعداد سؤال‌های آن خرده مقیاس‌ها ضربدر ۵ است. در این ابزار نمره بیشتر به معنی تعارض بیشتر و نمره کمتر به معنی رابطه بهتر و تعارض کمتر است. ثنایی آلفای کرونباخ برای کل پرسشنامه را برابر با ۹۶/۰ گزارش نمود و آلفای کرونباخ برای ۸ خرده مقیاس آن بین ۳۳/۰ تا ۸۹/۰ را به دست آورد و در پژوهش حاضر آلفای کرونباخ کل پرسشنامه برابر با ۸۴/۰ به دست آمد.
پرسشنامه خیانت زناشویی: این پرسشنامه یک ابزار ۲۴ سؤالی است که برای سنجیدن خیانت زناشویی توسط ینیسری و کوکدمیردر (۲۰۰۶) ساخته شده است و توسط کریمی و همکاران (۱۳۹۸) بازنگری شده است. این پرسشنامه از ۶ عامل تشکیل‌شده که عبارتند از: مشروعیت، اغوا، عادی‌سازی، جنسیت، زمینه اجتماعی و جست‌و‌جوی هیجان و پاسخگویی به سؤالات در قالب طیف ۵ گزینه‌ای لیکرت طراحی شده است. آلفای کرونباخ محاسبه‌شده توسط ینیسری و کوکدمیردر در رابطه با مؤلفه‌ها بین ۷۳/۰ تا ۸۴/۰ به‌دست‌آمده بود و کریمی و همکاران نیز آلفای کرونباخ بین ۵۱/۰ تا ۸۰/۰ به دست آورند و در پژوهش حاضر آلفای کرونباخ کل پرسشنامه برابر با ۸۸/۰ به دست آمد.
پرسشنامه سازگاری زناشویی: این پرسشنامه یک ابزار ۳۲ سؤالی است که برای سنجیدن سازگاری زناشویی توسط اسپانیر (۱۹۷۶) ساخته شده است. این پرسشنامه عوامل ذیل را می‌سنجد: رضایت دو نفری (میزان رضایت از جنبه‌های مختلف رابطه)، همبستگی دو نفری (میزان مشارکت در مناسبت‌های مشترک)، توافق دو نفری (میزان توافق طرفین در مسائل مربوط به رابطه زناشویی مثل امور مالی، تربیت بچه‌ها و …) و ابراز محبت. این پرسشنامه، سازگاری زناشویی کلی فرد را ارزیابی می‌کند. مطالعات مربوط به پایایی و روایی این مقیاس همواره مثبت بوده است. اسپاینر (۱۹۷۸) پایایی ۹۶/۰ را از طریق ضریب آلفای کرونباخ برای این مقیاس به دست آورد. شارپلی و کروس (۱۹۸۲) ضریب پایایی پرسشنامه را ۹۶/۰ گزارش کردند، در ضمن آن‌ها استفاده از این مقیاس را به دلیل پایه‌های روان‌سنجی مناسب آن در مقایسه با سایر مقیاس‌ها توصیه کرده‌اند. پایایی به‌دست‌آمده را حسن شاهی (۱۳۷۸) با استفاده از روش‌های تصنیف برابر ۹۶/۰ و با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ ۹۲/۰ برآورد کرد. که این پایایی در پژوهش شارپلی و کروس (۱۹۸۲) تأیید شد و در پژوهش حاضر آلفای کرونباخ کل پرسشنامه برابر با ۹۲/۰ به دست آمد.
پرسشنامه مادی‌گرایی: این پرسشنامه یک ابزار ۱۸ سؤالی است که برای سنجیدن مادی‌گرایی توسط ریچنز و داوسون (۱۹۹۲) ساخته شده است. این پرسشنامه سه بُعد مختلف محوریت؛ شادکامی و موفقیت را اندازه‌گیری می‌کند. در این پرسشنامه، محوریت شامل سؤال‌های یک تا شش پرسشنامه، شادکامی هفت تا دوازده و موفقیت سیزده تا هجده می‌باشد. روش نمره‌گذاری در این پرسشنامه بر اساس طیف ۵ گزینه‌ای لیکرت می‌باشد که به‌صورت کاملاً مخالفم (۱) تا کاملاً موافقم (۵) می‌باشد. ریچنز و داوسون (۱۹۹۲) اعتبار آزمون به روش کرونباخ ۸۲/۰ و روایی آن با استفاده از روش بازآزمایی ۸۷/۰ برای نمره کل مقیاس و ۸۲/. برای زیر مقیاس‌های موفقیت و محوریت و ۸۶/۰ برای شادکامی گزارش نموده‌اند. همچنین در ایران سپاه منصور و همکاران (۱۳۹۴) اعتبار این پرسشنامه را ۸۴/۰ گزارش نمودند و در پژوهش حاضر آلفای کرونباخ کل پرسشنامه برابر با ۷۳/۰ به دست آمد.
یافته‌ها
در ابتدای بررسی‌ها، جدولی در رابطه با ویژگی‌های جمعیت‌شناختی پاسخ‌دهندگان ارائه می‌شود:
جدول ۱: ویژگی‌های جمعیت‌شناختی پاسخ‌دهندگان
ویژگی |
تعداد |
درصد |
|
جنسیت |
زن |
۲۱۶ |
۵۶ |
مرد |
۱۶۷ |
۴۴ |
|
تحصیلات |
کاردانی و پایین تر |
۱۲۵ |
۳۳ |
کارشناسی و بالاتر |
۲۵۹ |
۶۷ |
|
سن |
کمتر از ۳۰ سال |
۱۱۵ |
۳۰ |
بین ۳۰ تا ۴۵ سال |
۱۷۲ |
۴۵ |
|
بیش از ۴۵ سال |
۹۷ |
۲۵ |
|
سابقه زندگی مشترک |
کمتر از ۵ سال |
۱۴۱ |
۳۷ |
بین ۵ تا ۱۵ سال |
۱۵۰ |
۳۹ |
|
بیش از ۱۵ سال |
۹۳ |
۲۴ |
|
با توجه به جدول ۱ می‌توان عنوان نمود که از بین پاسخ‌دهندگان، ۵۶% زن و ۴۴% مرد بودند. همچنین ۳۳% از افراد دارای تحصیلات کاردانی و پایین‌تر بودند و ۶۷% تحصیلات کارشناسی و بالاتر داشتند. بیشتر پاسخ‌دهندگان بین ۳۰ تا ۴۵ سال سن داشتند و ۳۷% از آن‌ها دارای سابقه زندگی مشترک کمتر از ۵ سال، ۳۹% بین ۵ تا ۱۵ سال و ۲۴% نیز بیش از ۱۵ سال سابقه زندگی مشترک داشتند.
برای بررسی فرضیه‌های تحقیق، از نرم‌افزار SPSS و آزمون‌های همبستگی پیرسون و رگرسیون استفاده می‌شود. در بررسی فرضیه‌ها ابتدا جدول همبستگی ترسیم می‌شود و همبستگی بین متغیرهای مستقل و وابسته در جدول ۲ بررسی می‌گردد:
جدول ۲: همبستگی بین متغیرهای تحقیق
متغیر |
مادی‌گرایی |
تعارض |
عدم سازگاری |
خیانت |
مادی‌گرایی |
۱ |
**۹۰۶/۰ |
**۸۸۱/۰ |
**۸۸۸/۰ |
تعارض |
**۹۰۶/۰ |
۱ |
**۹۴۷/۰ |
**۹۵۲/۰ |
عدم سازگاری |
**۸۸۱/۰ |
**۹۴۷/۰ |
۱ |
**۹۲۶/۰ |
خیانت |
**۸۸۸/۰ |
**۹۵۲/۰ |
**۹۲۶/۰ |
۱ |
با توجه به جدول ۲ می‌توان عنوان نمود که رابطه معناداری بین متغیرهای مستقل و وابسته وجود دارد؛ چراکه وجود علامت ** نشان از همبستگی بین متغیرها در سطح ۹۹/۰ است. همچنین می‌توان عنوان نمود که بین متغیرهای مستقل و وابسته در فرضیات پژوهش رابطه مثبتی وجود دارد. بدین معنی که با افزایش مادی‌گرایی، میزان تعارض، خیانت و عدم سازگاری زوجین افزایش می‌یابد. در جدول ۳ ضرایب رگرسیونی ارائه می‌شود:
جدول ۳: ضرایب رگرسیونی
فرضیه |
ضریب ثابت |
مقدار آماره t |
سطح معناداری |
ضریب رگرسیونی |
مقدار آماره t |
سطح معناداری |
۱ |
۴۷۵/۶ |
۷۴۹/۱ |
۰۸۱/۰ |
۹۰۶/۰ |
۸۲۵/۴۱ |
۰۰۰/۰ |
۲ |
۱۵۹/۳ |
۱۶۵/۱ |
۲۴۵/۰ |
۸۸۱/۰ |
۳۹۸/۳۶ |
۰۰۰/۰ |
۳ |
۹۹۸/۲ |
۵۸۱/۱ |
۱۱۵/۰ |
۸۸۸/۰ |
۷۵۸/۳۷ |
۰۰۰/۰ |
نتایج تحلیل رگرسیون در فرضیه اول پژوهش نشان داد که مادی‌گرایی می‌تواند بر تعارض زناشویی تأثیر معناداری داشته باشد و میزان تأثیرگذاری این متغیر برابر با ۹۰۶/۰ است، که تأثیر زیادی است. نتایج تحلیل رگرسیون در فرضیه دوم پژوهش نشان داد که مادی‌گرایی می‌تواند بر ناسازگاری زوجین تأثیر معناداری داشته باشد و میزان تأثیرگذاری این متغیر برابر با ۸۸۱/۰ است، که تأثیر زیادی است و نتایج تحلیل رگرسیون در فرضیه سوم پژوهش نشان داد که مادی‌گرایی می‌تواند بر خیانت زناشویی تأثیر معناداری داشته باشد و میزان تأثیرگذاری این متغیر برابر با ۸۸۸/۰ است، که تأثیر زیادی است.
بحث
نتایج به‌دست‌آمده از پژوهش نشان داد که مادی‌گرایی بین زوجین بر افزایش تعارض بین زوجین، ناسازگاری و خیانت زوجین به یکدیگر تأثیر چشم‌گیری دارد. همچنین نتایج نشان داد بیشترین تأثیرگذاری مادی‌گرایی مربوط به افزایش تعارض است. در ادامه خیانت بیشترین تأثیرپذیری را از مادی‌گرایی دارد و درنهایت عدم سازگاری زوج‌ها. در تبیین یافته‌های پژوهش، همان‌طور که سپاه منصور و همکاران (۱۳۹۴)، عنوان نمودند، مادی‌گرایی از ناامنی بین فردی نشات می‌گیرد و بر ناامنی نیز تأثیر می‌گذارد و این می‌تواند دلیلی بر تأثیرگذاری مادی‌گرایی بر خیانت بین زوج‌ها باشد. همچنین کریستوفر[۳۴] و همکاران (۲۰۰۴) و ژانگ[۳۵] و همکاران (۲۰۱۴)، عنوان نمودند که مادی‌گرایی با کاهش شادکامی در ارتباط است. زمانی که از میزان شادکامی بین زوجین کاسته شود، به دنبال راهی برای جبران این شادکامی هستند و لذا ناسازگاری بین افراد شروع می‌شود و همچنین تعارض بین آن‌ها وسعت می‌یابد و درنهایت برای دریافت شادکامی، به خیانت روی می‌آورند. همچنین اوترو-لوپز[۳۶] و همکاران (۲۰۱۱) و تی سنگ[۳۷] و همکاران (۲۰۱۴)، نیز عنوان نمودند که مادی‌گرایی با کاهش رضایت از زندگی رابطه دارد. زمانی که فرد، احساس نارضایتی از زندگی به‌واسطه مادی‌گرایی داشته باشد، به دنبال راهی برای جبران این نارضایتی هست و لذا با ایجاد روابط جدید، نارضایتی از زندگی را جبران می‌کند. همچنین کاسر[۳۸] (۲۰۱۸)، در پژوهش خود عنوان نمود که مادی‌گرایی با رفتارهای غیراجتماعی ارتباط معناداری دارد و لذا تأثیرگذاری بر رفتاری غیراجتماعی همچون خیانت را توجیه می‌کند. لی بارون[۳۹] و همکاران (۲۰۱۷)، نیز اذعان نمود که مادی‌گرایی بر رضایت زناشویی تأثیر منفی دارد و درنهایت تی سنگ[۴۰] و همکاران (۲۰۱۴)، نیز اذعان نمود افراد مادی‌گرا کمتر احساس خوشحالی و رضایت دارند و به دنبال راه‌هایی برای یافتن خوشحالی هستند و درنهایت این اتفاق باعث تعارض با اطرافیان و درنهایت خیانت زناشویی می‌گردد.
محدودیت‌ها
محدودیت‌های موجود در این پژوهش، محدودیت زمانی و مکانی بود که در سال ۱۳۹۸ و در شهر تهران به انجام رسید و همچنین در این پژوهش متغیرهای کنترلی همچون جنسیت، سن، سطح تحصیلات، اشتغال، سطح فرهنگ، سطح درآمد، وضعیت اقتصادی و بسیاری از عوامل دیگر که می‌تواند بر نتایج پژوهش تأثیرگذار باشد، به‌صورت ثابت در نظر گرفته شد. از دیگر محدودیت‌های این پژوهش می‌توان به این اشاره نمود که مادی‌گرایی، بر متغیرهای شخصیتی دیگری نیز می‌تواند تأثیر داشته باشد و در این پژوهش، از میان تمامی متغیرها، سه متغیر موردبررسی قرار گرفت.
پیشنهادات
این پژوهش می‌تواند برای تمامی مراکز مشاوره قبل از ازدواج جوانان و همچنین مراکز مشاوره‌ای به‌منظور حل مشکلات خانوادگی به اجتماع کمک نماید و همچنین می‌تواند ارائه‌کننده راهکاری به‌منظور جلوگیری از ازدیاد طلاق بین زوجین شود.
سپاسگزاری
بدینوسیله از دانشگاه آزاد اسلامی واحد الکترونیک و سرکار خانم دکتر مژگان سپاه منصوری که در انجام این پژوهش کمک‌های چشم گیری داشتند، کمال تشکر و قدردانی را دارم.
منابع
-
پور سردار، ف. صادقی، م. گودرزی، ک. روزبهانی، م. (۱۳۹۷). درمان‌های یکپارچه نگر و زوج‌درمانی: هم سنجی اثربخشی رویکردهای یکپارچه نگر، زوج‌درمانی متمرکز بر هیجان و زوج‌درمانی رفتاری یکپارچه نگر بر بخشایشگری زوج‌های دچار تعارض زناشویی. مشاوره و روان‌درمانی خانواده. دوره هشتم. شماره ۲
-
پورسردار، ف. صادقی، م. گودرزی، ک. روزبهانی، م. (۱۳۹۸). مقایسه اثربخش رویکردهای تلفیقی، زوج‌درمانی متمرکز بر هیجان با زوج‌درمانی رفتاری یکپارچه نگر در بهبود علائم تنظیم هیجانی زوج‌های دارای تعارض زناشویی. مجله دانشگاه علوم پزشکی مازندران. دوره بیست و نهم. شماره ۱۷۳. صص ۶۳ –
-
سپاه منصور، م. (۱۳۹۶). مادی‌گرایی بر اساس حمایت اجتماعی ادراک‌شده، حرمت خود و سبک‌های تصمیم‌گیری در نوجوانان. روان‌شناسی تحولی: روان شناسان ایرانی. شماره ۵۳. صص ۳۶- ۲۹.
-
سپاه منصور، م. براتی، زحسینقلی، ف. (۱۳۹۴). نقش واسطه‌ای مقایسه اجتماعی در رابطه با حمایت اجتماعی ادراک‌شده والدین و همسالان با مادی‌گرایی در دانش آموزان دوره متوسطه. دو فصلنامه علمی پژوهشی شناخت اجتماعی. شماره ۴. صص ۱۰۲- ۸۹.
-
صالحی، م. نعامی، ع. کاظمی، ن. حمیدی، ز. (۱۳۹۷). اثربخشی درمان پردازش مجدد هولوگرافیک بر کنترل عواطف و دشواری در تنظیم هیجان زنان متقاضی طلاق مواجه شده با خیانت همسر. فصلنامه علمی – پژوهشی زن و جامعه. سال نهم. شماره ۴.
-
عابدی، ب. خانجانی وشکی، س. صفربیگی، ش. زارعان، م. شاه سیاه، م. (۱۳۹۳). بررسی تأثیر آموزش گروهی زوجین به شیوه مبتنی بر رویکرد شناختی رفتاری بر افزایش سازگاری زوجین. مجله دانشگاه علوم پزشکی سبزوار. دوره بیست و یکم. شماره ۶. صص ۱۰۶۴- ۱۰۵۵.
-
فتوحی، س. میکائیلی، ن. عطادخت، ا. حاجلو، ن. (۱۳۹۷). مقایسه اثربخشی زوج‌درمانی مبتنی بر فراهیجان با زوج‌درمانی روایتی بر سازگاری و دل‌زدگی زناشویی زوجین متعارض. فصلنامه فرهنگ مشاوره و روان‌درمانی. شماره ۳۴. صص ۱۰۱-۷۷.
-
قربانیان گزافرودی، م. سعیدی راد، ف. خیری، ب. علیقلی، م. (۱۳۹۷). بررسی تأثیر فلسفه‌های اخلاقی (آرمان‌گرایی، خودگرایی و مادی‌گرایی) مصرف‌کنندگان بر بازاریابی غیراخلاقی درک شده آن‌ها. فصلنامه مدیریت بازرگانی. دوره دهم. شماره ۴. صص ۹۲۱- ۹۰۵.
-
میرزایی، غ. سروقد، س. بقولی، ح. کورش نیا، م. (۱۳۹۸). اثربخشی آموزش راهبردهای تنظیم شناختی هیجان بر ابعاد تعارضات زناشویی کارکنان متأهل بیمارستان شهید بهشتی شیراز. روش‌ها و مدل‌های روان‌شناختی. سال دهم. شماره ۳۶. صص ۱۴۴-۱۳۱
-
Aversa, F., Nimbi, F. M., & Simonelli, C. (2017). PS-02-011 Sexism and sexual dysfunctional beliefs: exploring the association with sexual and relational satisfaction. The Journal of Sexual Medicine, 14(4), e113.
-
Boden M, Westermann S, McRae K, Kuo J, Alvarez J, Kulkarni M. Emotion regulation and posttraumatic stress disorder: a prospective investigation. J Soc Clin Psychol 2013; 32(3): 296-314.
-
Buss, D. M. (2018). Sexual and emotional infidelity: Evolved gender differences in jealousy prove robust and replicable. Perspectives on Psychological Science, 13(2), 155-160.
-
Campbell-Sills L, Ellard K, Barlow D. (2014). Emotion regulation in anxiety disorders. In Gross J.J, (ed). Handbook of emotion regulation. 2nd ed. New York: Guilford Press; 2014. pp. 393-412.
-
Chan, K. K. S., Lam, C. B., Law, N. C. W., & Cheung, R. Y. M. (2018). From child autistic symptoms to parental affective symptoms: A family process model. Research in developmental disabilities, 75, 22-31.
-
Christensen, A. (2017). Integative behavioral couple therapy. Journal Current Opinion in Pschology, 13, 23-27
-
Fincham, FD. May, RW. (2017). Infidelity in romantic relationships. Current Opinion in Psychology, 13, 70-74.
-
Garðarsdóttir, R.B. & Dittmar, H. (2012). “The relationship of materialism to debt and financial well-being: The case of Iceland’s perceived prosperity”. Journal of Economic Psychology, 33(3), 471-481.
-
Giacomantonio, M.; Mannetti, L. & Pierro, A. (2013). “Locomoting toward well-being or getting entangled in a material world: Regulatory modes and affective well-being”. Journal of Economic Psychology, 38, 80-89.
-
Gilovich, T.; Kumar, A. & Jampol, L. (2014). “A wonderful life: Experiential consumption and the pursuit of happiness”. Journal of Consumer Psychology,25(1), 138-151.
-
Halford, K., Lizzio, A,. Wiison, K.L.& Occhipinti, S. (2007). Does working at your marriage help? Couple relationship, self – regulation and satisfaction in the first ۴ years of marriage. Journal of Family Psycholige. 21 (2): pp 185 – ۱۹۴.
-
Helbig‐Lang S, Rusch S, Lincoln T. (2015). Emotion Regulation Difficulties in Social Anxiety Downloaded from jmums.mazums.ac.ir at 11:52 +0430 on Tuesday July 16th 2019 Disorder and Their Specific Contributions to Anxious Responding. J Clin Psychol 2015; 71(3): 241-249.
-
Kasser, T. (2018). Materialism and living well. In E. Diener, S. Oishi, & L. Tay (Eds.), Handbook of well-being. Salt Lake City, UT: DEF Publishers. DOI:nobascholar.com
-
Kasser, T.; Ryan, R.M.; Couchman, C.E. & Sheldon, K.M. (2004). Materialistic values: Their causes and consequences. In T. Kasser & A. D. Kanner (Eds.), Psychology and consumer culture. Washington, DC: American Psychology Association.
-
Keefer, L.A.; Landau, M.J.; Rothschild, Z.K. & Sullivan, D. (2012). “Attachment to objects as compensation for close others’ perceived unreliability”. Journal of Experimental Social Psychology, 48(4), 912-917.
-
Lata Rao S.(2017). Marital adjustment and depression among couples. The International Journal of Indian Psychology. 2017; 4(2):34-42.
-
LeBaron, A. B., Allsop, D. B., Hill, E., Willoughby, B. J., & Britt-Lutter, S. L. (2017). Marriage and Materialism: Actor and Partner Effects Between Materialism, Importance of Marriage, and Marital Satisfaction. Journal of Financial Therapy, 8 (2) 2. https://doi.org/10.4148/1944-9771.1145
-
Li A, Robustelli BL, Whisman MA. (2016). Marital adjustment and psychological distress in Japan. Journal of Social and Personal Relationships. 33(7):855-66.
-
Marin R. A; Christensen A. Atkins D. C. (2014) Infidelity and behavioral couple therapy: Relationships outcomes over 5 years following therapy. Couple and family psychology: Research and practice, Vol. 3, No. 1, 1-12.
-
Mittal, B. (2015). “Self-concept clarity: Exploring its role in consumer behavior”. Journal of Economic Psychology, 46, 98-110
-
Mittal, B. (2015). Self-concept clarity: Exploring its role in consumer behavior. Journal of Economic Psychology, 46, 98-110.
-
Munsch, C. L. (2018). Correction: “Her support, his support: Money, masculinity, and marital infidelity. American Sociological Review, 80(3), 469–۹۵.
-
O’Shaughnessy, J. & O’Shaughnessy, N.J. (2007). Reply to criticisms of marketing, the consumer society and hedonism. European Journal of Marketing, 41 (1/2), 7–۱۶.
-
Otero-López, J.M.; Pol, E.V.; Bolaño, C. & Mariño, M.J.S. (2011). “Materialism, life-satisfaction and addictive buying: Examining the causal relationships”. Personality and Individual Differences, 50(6), 772-776.
-
Park, J.K. & John, D.R. (2011). “More than meets the eye: The influence of implicit and explicit self-esteem on materialism”. Journal of consumer psychology, 21(1), 73-87.
-
Richins, M., & Dawson, S. (1992). A Consumer Values Orientation for Materialism and Its Measurement: Scale Development and Validation,. Journal of Consumer Research, 19 (December), 303-316.
-
Schmitt, B.; Brakus, J.J. & Zarantonello, L. (2015). “From experiential psychology to consumer experience”. Journal of Consumer Psychology, 25(1), 166-171.
-
Schonian, S. (2013). Perceptions and Definition of Infidelity: A Multimethod Study. Master thesis in Marriage and Family Trapy, Berlin University.
-
Tsang, J.A.; Carpenter, T.P.; Roberts, A.; Frisch, M.B. & Carlisle, R.D. (2014). “Why are materialists less happy? The role of gratitude and need satisfaction in the relationship between materialism and life satisfaction”. Personality and Individual Differences, 64, 62-66.
-
Zerach G, Levi-Belz Y, Michelson M, Solomon Z. (2019). The role of marital adjustment in suicidal ideation among former prisoners of war and their wives: A longitudinal dyadic study. Psychology of Violence. 2019; 9(3):245-56.
-
Zhang, J. W., Howell, R. T., Caprariello, P. A., & Guevarra, D. A. (2014). Damned if they do, damned if they don’t: Material buyers are not happier from material or experiential consumption. Journal of Research in Personality, 50, 71-83.